SUEDI – Malmö – (Dr. Nusret Pllana, Terrori i Serbisë pushtuese në Kosovë 1844-1999”, Intervenimi i Nato-s në Kosovë, dokumentari Dëshmitë e Heshtura dhe Florie Lule Bajraktari, Drejt lirisë – ekspozitë)
Qendra Kulturore e Kosovës në Suedi në kuadër të Takimeve të Dhjetorit, organizoi më 16 dhjetor 2017, një promovim dhe një hapje ekspozite. Një promovim i organizuar bukur, por peshoi rëndë në zemrat e njerëzve me përmasën e kujtimit e forcën e dhembjes.
Kujtimi, jo harresa lehtësonte, paçka se dhembte shumë. Ekspozita thellonte mendjet skutave të frymëzimit e freskonte shpirtërat me magjinë e pikturimit. Promovimi i librit Terrori i Serbisë Pushtuese mbi Shqiptarët 1844 – 1999, dokumentarit Dëshmitë e Heshtura, të Dr. Nusret Pllanës, dhe i ekspozitës Drejt lirisë, të Florie Lule Bajraktarit, u cilësua ngjarje e rëndësishme kulturore me të cilën Qendra Kulturore Shqiptare me seli në Malmö, përmbylli me sukses aktivitetin e vet për vitin 2017.
Rrjedha e promovimit
Mbrëmjen promovuese e moderoi Qerim Kryeziu.
Naim Sadiku – Drejtor i Qendrës Kulturore të Republikës së Kosovës i përshëndeti autorët dhe gjithë të pranishmit, duke potencuar njëkohësisht rëndësinë e këtyre promovimeve dhe rëndësinë e kësaj Qendre e cila është vu në shërbim të të gjithëve pa dallim, këtu në Suedi.
Këtë event e nderuan me pjesëmarrjen deputetë nga parlamenti Suedez, nga MPJ-ja e Republikës së Kosovës, përfaqësues të Ambasadës së RKS-së në Suedi, si dhe Konzulli i RKS-së për Danimarkë.
Moderatori në fillim skicoi portretin krijues e veprues të autorit Nusret Pllana, duke e vlerësuar në fund si një At të përvuajtur që për të rrëfyer golgotën shqiptare të fundshekullit XX-të i shërbeu mirë thënia e atit tonë të kulturuar Zef Pëllumbi “Rrno për me tregue”.
Kryeziu njoftoi publikun për rëndësinë e këtij përkthimi në suedisht, anglisht, frëngjisht, gjermanisht, turqisht, japonisht, serbisht, për rekordin e promovimeve në 60 qendra të botës dhe për bukurinë e librit si botim, e dhembshurinë e veprës si përmbajtje. Qendrën kulturore dhe promovimin e radhës e nderuan me pjesëmarrje edhe deputetët e Partisë Social Demokrate në Parlamentin suedez, zonja Hillevi Larsson dhe Adnan Dibrani.
Zonja Larsson përshëndeti publikun dhe autorët e pastaj u ndal shkurtimisht në të vërtetat historike e politike të Kosovës, shikuar nga këndi i suedezës. “Jam e lumtur që Suedia nga më të parat shtete njohu pavarësinë e Kosovës”-tha Larsson. Adnan Dibrani është deputet në parlamentin Suedez i rajonit të Hallandit por djali është shqiptar që ka nderuar vetën së pari e pastaj ka bërë krenar bashkëkombësit e vet në Suedi. “Do të flas e do ta përhap kudo në institucionet Suedeze veprën e Dr. Nusret Pllanës”, premtoj Adnani. Dhe si padashur u kujtoj parlamentarëve shqiptarë kudo kulturën demokratike të vendimmarrjes në Parlamentin suedez.
Fjalë të mira për veprën e N. Pllanës dhe veprimtarinë e Qendrës Kulturore foli edhe z.Besnik Hoti, Zëvendës Ministër i Ministrisë së Punëve të të Jashtme të Kosovës. z.Hoti premtoi përkrahjen e Ministrisë së Jashtme për aktivitete të tilla të mërgatës sonë kudo në botë. Asambleisti i Bashkisë së Malmös, z. Mubarak Muhamed Abdurrahman falënderoi Dr. Nusret Pllanën dhe inkurajoj Qendrën Kulturore për veprimtari tjera. Zonjës Hillevi Larsson e asambleistit të Malmös, autori u dhuroi nga një ekzemplar të veprës “Terrori i Serbisë Pushtuese mbi Shqiptarët 1844-1999”. Pastaj moderatori ftoi panelistët e caktuar në skenë dhe ia kaloi udhëheqjen e panelit doktorit të filozofisë, Prof.dr.Hajdin Abazit.
Përceptimet e panelistëve
Panelistët: Dr. Muhamet Shatri, Dr. Hajdin Abazi, Mr. Nils Henrik Hooge, poeti e përkthyesi Shqiptar Oseku, piktorja Florie Lule Bajraktari dhe Naim Sadiku e vlerësuan veprën e Dr Nusret Pllanës, “Terrori i Serbisë pushtuese në Kosovë 1844-1999”, si monumentale. Autori bëri të ditur se vepra është rishikuar dhe ribotuar për të gjashtën herë, dhe se përkthimit e promovimit suedisht i gëzohet shumë. Përkthimin nga shqipja në suedisht e bëri veprimtari i hershëm, publicisti i mprehtë e poeti i ndjeshëm Shqiptar Oseku.
Dr. Shatri e vlerësoi shumë veprën duke pohuar nevojën e botimeve të tjera të këtij lloji. Dr. Abazi evokoi kohën e luftës, momentet e përbashkëta në luftë në kohën kur vet Nusret Pllana ishte i pari zë i Radios “Kosova e lirë”. Nils Henrik Hooge ish ushtar i UÇK -së dhe magjistër i filozofisë (shkroi edhe librin “Kosova”), i cili për të pranishmit në promovim foli në anglisht. E drejta historike e juridike e Kosovës nuk mund të nëpërkëmbej. Dëshmorët e lirisë së Kosovës meritojnë shumë vepra të tilla. Përkthyesi Shqiptar Oseku foli në suedisht. Foli qetë e bukur, ashtu siç fliste dikur në mbrojtje të çështjes sonë në mediat suedeze të kohës. Shqiptari tha se ka vuajtur personalisht golgotën e Kosovës dhe se përkthimi i këtij libri (e quajti më të drejtë – i bardhë) i kujtoi edhe njëherë katrahurën e kësaj golgote. Në përvojën time si përkthyes, kjo vepër ishte më e vështira. Përkthimi, si një lumë trishtimi e si një det trazimi më sillte në mendje historinë e dhembshme dhe heroike të Kosovës sime, tha Oseku. E përfundoj diskursin e vet me poezinë Në vend të lutjes – poezi homazh që dridhte arteriet e zemrës e prekte pejzat e shpirtit.
Në përceptimin e piktores Florie Lule Bajraktari, vepra e Pllanës është një dëshmi e fuqishme për ta hedhur në bankën e të akuzuarit Serbinë fashiste. Me emrin e Florie Lule Bajraktarit lidhej edhe ekspozita që u hap po këtë ditë. Ekspozita përbëhej prej pikturave më të bukura të autores e cila së bashku me piktorët si Sali Lutolli, Shyqri Gjurkaj, Rrustem Bujupi, Visar Ulaj, Sejdi Zeka e të tjerë, ka pasuruar traditën e pikturës e skulpturës shqiptare në Skandinavi. Përkthimin e veprës në suedisht Nusret Pllana e përplotësoi edhe me një vepër të tij, me një film dokumentar me titull: Dëshmi të heshtura – të regjisorit Luan Kryeziu.
Filmi u përcoll me vëmendje sepse dëshmitë e heshtura të filmit për Krushën e Madhe dolën dëshmi të zëshme, dëshmi që i drejtoheshin ndërgjegjes njerëzore, me nënkuptimin për të mos u harruar kurrë. Gjithë programin e transmetoi live televizioni “ZIK” i Danimarkës të udhëhequr nga veprimtari dhe gazetari Ibrahim Xhemajli. Viktimë e parë e luftës në Kosovë ishte liria jonë, e pa liri s´jetonim dot. Prandaj u quam në këmbë, luftuam, ramë e u sakrifikuam në emër të saj. Për liri kishin rënë gjithë ata emra, burra e gra, pleq e fëmijë – të gjithë personazhe të veprës enciklopedike Terrori i Serbisë Pushtuese mbi Shqiptarët 1844-1999. Për ata njerëz do të shkruhen poezi, do të këndohen këngë, do të bëhen piktura. Ata njerëz janë garanci e lirisë së sotme, janë testament i përjetshëm për ta dashur, ruajtur e zhvilluar Kosovën tonë.
Qendra Kulturore e Kosovës në Suedi u uron gjithë shqiptarëve festat e fund vitit 2017 dhe gëzuar viti 2018, viti i Gjergj Kastriotit Skëndërbeu, vit i shpallur nga Kryeministri i Republikës së Shqipërisë zoti Edi Rama.
Qerim Kryeziu
