Shkruan Hajriz Sejdiu – /njohës i fushës së sigurisë/
Kohëve te fundit ndërtesat e banimit kolektiv në Republikën e Kosovës po rrezikohen nga zjarret e shumta, pasuar me dëme material dhe jetë njerëzish. Vetëm brenda 24 orëve te fundit kanë ndodhur tri zjarre të mëdha ne Prishtinë dhe Ferizaj, në ndërtesa të banimit kolektiv dhe në një shtëpi të pleqve.
Edhe pse ligjet tona e kanë rregulluar çështjen e mbrojtjes nga zjarri në ndërtesat e banimit kolektiv, mos zbatimi i ligjeve, mos përgjegjësia e pronarëve dhe shfrytëzueseve për hartimin e vlerësimit të rrezikut, planeve për mbrojtje nga zjarri, mungesa e trajnimeve dhe ushtrimeve për banorët si dhe mungesa e inspektimeve të rregullta nga inspektorët për parandalimin e zjarreve, kanë bërë që pronarët dhe shfrytëzuesit e banesave kolektive të jen nën mëshirën e flakëve të zjarrit dhe tërësisht të pa organizuar deri në arritjen e zjarrfikësve, të cilët për shkak të ndërtimeve jashtë normave dhe standardeve, shpesh nuk mund të futen në zonat e rrezikuara nga zjarri, bilës as brenda oborreve te ndërtesave.
Po ashtu lënë shumë për te dëshiruar çështjet si: mungesa e shkallëve emergjente, funksionalizimi i hidrantëve dhe vendosja e aparateve për mbrojtje nga zjarri në ndërtesat e banimit kolektiv.
Sidoqoftë, Ligji Nr. 04/-L-027 PËR MBROJTJE NGA FATKEQËSITË NATYRORE DHE FATKEQËSITË TJERA, Neni 39 Përgjegjësitë e pronarëve dhe shfrytëzuesve ka rregulluar që: 1. Pronarët dhe shfrytëzuesit e ndërtesave të banimit janë përgjegjës për zbatimin e masave të përcaktuara te mbrojtjes sipas kreut VI dhe për sigurimin e mjeteve të nevojshme për mbrojtje, shpëtim dhe ndihmë, kurse LIGJI Nr. 04/L-012 PËR MBROJTJE NGA ZJARRI, Neni 12 Masat e parapara për mbrojtje nga zjarri thotë: 4. Me rastin e projektimit dhe ndërtimit të objekteve të banimit kolektiv, objekteve publike, qendrave tregtare, hoteleve, kinemave, teatrove, bibliotekave, postave, spitaleve, hallave sportive, pallateve koncertale si dhe objekteve tjera publike, duhet të sigurohen kushtet për evakuim të papengueshëm të njerëzve në rast të shpërthimit të zjarrit me ndërtimin e shkallëve emergjente si dhe me pajisje përkatëse për alarmim dhe fikje të zjarrit.
Shumica e zjarreve në blloqe pallatesh fillojnë brenda vetë banesave individuale. Nëse jetoni në një bllok apartamentesh të ndërtuar për qëllime banimi, ose jeni përgjegjës për një të tillë, zbuloni se çfarë mund të bëni për të parandaluar zjarret dhe për të mbajtur banorët të sigurt.
Përgjegjësitë e pronarit/ Komunës – Drejtorisë për Mbrojtje dhe Shpëtim Ata që janë përgjegjës për ndërtesat e banimit kolektiv, Komuna-Agjencia e Menaxhimit Emergjent ne aspektin organizativ dhe atë te inspektimit, pronari, shfrytëzuesi apo qiradhënësi ose agjenti menaxhues duhet të respektojnë legjislacionin e sigurisë për mbrojtjen nga zjarri. Drejtoria apo sektori për mbrojtje dhe shpëtim dhe Agjencia e Menaxhimit Emergjent, duhet te detyrojnë ndërtuesin qe ndërtesa te ketë sistemet e alarmimit, shkallet emergjente, hidrantët, aparatet për fikjen e zjarrit, po ashtu drejtoria së bashku me pronarin dhe shfrytëzuesin duhet të bëjnë: vlerësimin e rreziqeve në ndërtesën përkatëse, planin e mbrojtjes kundër zjarrit si dhe vendosjen e masave të sigurisë nga zjarri dhe sigurimi që banorët të dinë se çfarë të bëjnë nëse ka zjarr.
Plani për mbrojtje nga zjarri ndan detyrat dhe përgjegjësitë e banorëve ne rast zjarri si dhe përfshin ngritjen dhe trajnimin e ekipeve (nga vet banorët), për fikjen e zjarrit dhe të ndihmës së parë, pastaj caktohen kujdestarët e kateve për evakuim si dhe procedurat tjera në rast zjarri, të cilat duhet të ushtrohen herë pas here nga banorët. Drejtoria Komunale apo sektori për mbrojtje dhe shpëtim, pronari, shfrytëzuesi ose agjenti menaxhues duhet të ndërmarrin hapa për të parandaluar shpërthimin e zjarreve në zonat e përbashkëta dhe për të mbrojtur rrugët e evakuimit. Ata gjithashtu duhet t’ju japin udhëzime se çfarë të bëni nëse shpërthen zjarri.
Megjithatë, ka gjera që banorët duhet ti bëjnë vet, për të mbajtur veten dhe të tjerët të sigurt – më e rëndësishmja prej të cilave është parandalimi i fillimit të zjarreve.
Lexoni udhëzimet se si të mbroni shtëpinë tuaj nga zjarri dhe informacionin se përse fillojnë zjarret në shtëpi. Është gjithashtu e rëndësishme të siguroheni që të gjithë në familjen tuaj të jenë të vetëdijshëm për procedurën e sigurisë nga zjarri në bllokun tuaj.
Ju gjithashtu duhet të ndihmoni për të mbajtur rrugët e evakuimit të qarta dhe të sigurta si në vijim:
• mos pengoni zonat e përbashkëta, të cilat shpesh formojnë rrugët e shpëtimit nga zjarri për bllokun;
• mos bëni rrëmujë shkallëve, korridoreve dhe vendosur ulëse me sende personale ose gjëra që mund të kaplohen nga zjarri lehtësisht;
• mos leni karroca, biçikleta ose skuterë lëvizës në zona të përbashkëta pa lejen e qiradhënësit, pronarit, shfrytëzuesit ose mbikëqyrësit;
• mos ruani materiale të ndezshme në dollapët që kanë qarqe elektrike;
• duhet t’i tregoni pronarit, kujdestarit ose agjentit tuaj nëse shihni ndonjë gjë në zonat e përbashkëta që nuk përket aty – ose ta hiqni atë;
• hidhni të gjitha mbeturinave në kazanët e ofruar — mos i lini plehrat të shtrira;
• Siguroni funksionim të pajisjes vetë-mbyllëse në derën tuaj të përparme – dera juaj duhet të mbyllet automatikisht;
Çfarë duhet të bëni nëse ka zjarr brenda banesës tuaj?
• Nëse ka zjarr brenda banesës suaj, duhet të dilni, të qëndroni jashtë dhe të telefononi njërin nga këta numra: 112, 192, 193, 194;
• Mos humbisni kohe duke hetuar se çfarë ka ndodhur ose duke shpëtuar sendet me vlerë;
• Lëvizni sa më shpejt, por sa më sigurt që të mundeni kur dilni nga ndërtesa;
• Mbyllni dyert pas jush për të ngadalësuar përhapjen e zjarrit dhe tymit. Sigurohuni që dera juaj e përparme e banesës është e mbyllur plotësisht;
Çfarë duhet të bëni nëse ka një zjarr brenda bllokut tuaj?
Nëse ka një zjarr në bllokun tuaj, duhet të telefononi menjëherë njërin nga këta numra: 112, 192,193, 194.
Blloqet e ndërtuara për qëllime banimi zakonisht ndërtohen për t’ju siguruar një mbrojtje nga zjarri. Kjo do të thotë që muret, dyshemetë dhe dyert mund të mbajnë flakët dhe tymin për 30 deri në 60 minuta. Nëse nuk prekeni nga zjarri ose tymi, zakonisht jeni më të sigurt për të qëndruar në vend – por vetëm nëse jeni te sigurt se kjo është qasja e duhur për ndërtesën tuaj.
Kur telefononi 112, 192, 193 ose 194 sigurohuni që t’i tregoni operatorit se ku jeni dhe mënyrën më të mirë për t’ju kontaktuar.
Planifikoni evakuimin tuaj:
Një plan evakuimi i planifikuar dhe i praktikuar është shumë i rëndësishëm – zbuloni se si të planifikoni ikjen tuaj. Ju duhet të dini se si do të shpëtoni si nga apartamenti ashtu edhe nga ndërtesa. /2LONLINE/
