Sipas kabllogrameve të WikiiLeaks diplomatët amerikanë paralajmërojnë se ‘lëkundje dhe dobësia evropiane” do të mund të përforcojë kontrollin serb mbi pjesën veriore të territorit të Kosovës. Kjo tendencë për ndarjen e Kosovës me Serbinë është vërejtur nga takimet mes Ivica Dacicit dhe Hashim Thaçit në dialogun e Brukselit.
Lidhur me këtë ka paralajmëruar edhe profesori i njohur amerikan Alan Kuperman, ekspert për Ballkanin dhe profesor në Universitetin Amerikan në Teksasit në Austina, njofton agjencia e lajmeve “Presheva Jonë”
SHBA frikësohet se Evropa do bjer pre e presionit serb që Kosova të jetë e ndarë, një zhvillim ky i cili sicc paralajmërojnë diplomatët mund të shkaktojë dhunë etnike.
Kabllogramet e WikiiLeaks, të kohës derisa Boris Tadic ishte president në Serbi, tregojnë se zyrtarë të lartë serbë i kanë thënë privatisht Uashingtonit dhe BE-se se Qeveria e Kosovës kurrë nuk do të fitojë kontrollin e plotë të territorit të kontestuar – dhe në mënyrë indirekte insistohet për ndarje.
“Dështimi për të vepruar së shpejti nënkupton humbjen e Kosovës veriore dhe do të rihapë kutinë e Pandorës të konfliktit etnik që përcaktuar vitet 1990”, kishte shkruar ambasadori amerikan në Kosovë, Christopher Dell, transmeton WikiiLeaks.
Sipas Dell “është koha e duhur për t’i dhënë fund drejtimit në veri dhe për të ndryshuar dinamikën e një ndarjeje, forcim mes veriut dhe pjesës tjetër të Kosovës … Situata aktuale është e pambrojtur dhe e përkeqësuar. ”
Liderët serbë ik an thënë ambasadorit amerikan në Beograd se” serbët e veriut të Kosovës kurrë nuk do të pranojë qeverinë nga shqiptarët”.
Në kabllograme thuhet se për Perëndimin nuk është figurë publike negociatori serb për Kosovën, Borko Stefanovic, por këshilltari i presidentit serb Boris Tadic për politikë të jashtme, Jovan Ratkovic.
Në një kabllogram të ambasadës amerikane në Beograd thuhet se Ratkovic i ka thënë ambasadores amerikane Mary Ëarlick se “Beogradi nuk synon ta ndryshojë realitetin në terren për shqiptarët e Kosovës, por se edhe tentimi për ta ndryshuar realitetin për serbët do të thotë destabilizim”.
“Këta njerëz kurrë nuk kanë jetuar me shqiptarët, kurrë nuk kanë ndjerë veten pjesë të Kosovës dhe nuk do të pranojë sundimin nga Prishtina”, i tha Ratkoviç ambasadorin e SHBA, Mary Uorlik.
Ratkovic në atë bisedë, sipas WikiiLeaks, ka deklaruar se SHBA dhe BE e kanë analizuar edhe intervenimin ushtarak për integrimin e detyrueshëm të veriut të Kosovës. Një muaj më parë, Ratkovic ia ka dorëzuar Robert Cooperit planin për ndarjen e Kosovës dhe idenë e njëjtë ia ka dhënë edhe përfaqësueses së BE-së për punë të Jashtme dhe Siguri, Catherine Ashton.
Ndërsa Serbia publikisht dhe vazhdimisht pohon se ai kurrë nuk do të pranojë ose njohë një Kosovë të pavarur, të cilën ajo e konsideron si territor të shenjtë historik serb. Kabllogramet zbulojnë pranimin e Beogradit se Kosova është e humbura dhe se ambiciet e Serbisë për t’u bashkuar me BE do të jenë të vështira nëse ai vazhdon një linjë të vështirë në territorin.
“Veriu është bërë një fushë beteje proxy për dy vizione të ndryshme për të ardhmen e rajonit: për serbët dhe për Beogradin ajo përfaqëson atë pjesë të Kosovës ka shumë të ngjarë që do të mbahet nga Serbia në një skenar të ndarjes si pararendës i Pranimit të Serbisë në BE, ndërsa për shqiptarët etnikë në Kosovë mbajtja e veriut mbetet çelësi simbolik për të provuar sovranitetin legjitim të Kosovës “.
Këtë vit, amerikanët raportuan Politika e Tadicit në veriun e Kosovës ishte bërë “gjithnjë e më agresive”.
“Një konflikt i afërt i ngrirë në veri të Kosovës mbetet kërcënimi më i madh për një mjedis të sigurtë në Kosovë në termat e afërt dhe të mesme.” Rajoni ishte berë një “bazë kontabndë për strukturat ilegale paralele serbe dhe një rajon plot me krimit të organizuar.
Zyrtarët amerikanë në Beograd dhe Prishtinë në mënyrë të përsëritur në pikëpyetje vendosmërinë evropiane dhe fuqi e përqëndruar në ruajtjen e integritetit territorial të Kosovës dhe rezistonin presionit serb, ndërsa kreditimi me Beogradin duke përdorur taktika efektive tremb evropianët.
Por, Cooper i BE-së tha Philip Gordon, Ndihmës-Sekretari i shtetit të SHBA për Europën, në Stokholm vitin e kaluar se “decentralizimi në Kosovë nuk do të ketë sukses”, transmeton “Presheva Jonë”.
“Në qoftë se kodo të ketë sukses, ajo duhet të bëjë progres në çështjet kritike të veriut, por se progresi do të vijë vetëm nëse Brukseli aplikon presion të barabartë në Beograd dhe Prishtinë, në vend që të aderojë në kërkesat politike të Beogradit dhe të tjetërsimit homologët e tyre kosovarë. Kështu tani juria është ende jashtë nëse BE-ja do të tregojë shkallën e nevojshme të lidershipit politik.
“Probleme të intensifikuara ne parashikojnë si pasojë e papajtueshmërisë së Beogradit – veçanërisht përreth veriun e Kosovës, ku ekstremistët serbë e kanë treguar gatishmërinë e tyre për konfrontim të vazhdueshëm – lehtë mund të çojë disa evropianë të dobët t’i tërheqin angazhimet e tyre me kalimin e kohës dhe të vendosen për një ndarje-si rezultat”, shkruan në kabllogramet e WikiiLeaks.
