2L ONLINE) – Se shqiptarët janë një popull që mbanë barrë lashtësie në gjenetikën e vet nuk diskutohet. Por edhe se inferioriteti kompleksiv mbi trashëgiminë historike jo se nuk është i pranishëm në mesin tonë! Por fatin e mirë ka edhe të atillë që nuk e kanë problem infeioritetin dhe bëjnë punë të mirë dhe të çmueshme duke tentuar që përmes kontributit të tyre, sado pak të kontribuojnë në ndriçimin e anës së pa ndriçuar të historisë sonë.
Kuptohet që ka edhe narcizoizëm aty këtu por më e rëndësishmja që njerëzit e kanë vullnetin e mirë për të i dhënë shtytje,me kontributet e tyre zbardhjes të së kaluarës! E një kontribut i tillë është edhe ky kontribut përmes së cilit autori bënë përkthimin dhe deshifrimin e gjuhës së vjetër etruske përmes gjuhës shqipe-dialektit gegë atij të vjetrit edhe variantit aktual gjuhësorë gegë!
Në gjuhen Etruske: Te urat tan na la rez ula vaxr . Lautn Velthinas estla Afuna s’slel , eth ca ru te zan fusi , e ri tesn . S’te is Rasnes i pa ama , xen naper xi i Velthinathuras aras . Peras cem ul , mlescul . Zu ci enesci epl tu laru Aulesi , Velthinas arznal clensi . Thi i thil scuna cenu , eplc felic . Larthal , s’Afunes clen , thunxul the falas . Xie m’fusi e Velthina . Xin tha cap , e mu ni clet , ma su . Naper sranc zlothi i falsti Velthina . Xut naper penezs , ma su . Ac ni na ! Clel Afuna . Velthina mler zinia . Inte ma mer cnl . Velthina zia , s’aten e tesne . E ca Velthinathuas ! Tha urax , e lutes ne Rasne . Ce i tesn , s’te is Rasnes Ximth , spelth uta scuna ; Afuna mena xen . Naper ci cln – xare , utu se Velthina s’atena . Zu ci enesci i pa spela ne thi fulumxva . Spel thi , rene thi . Est ac Velthina , aci lun , e tu ru ne scu ne Zea . Zu ci enesci : A thu mi ss Afunas , pen th’na ama Velthina ? Afunathus u ni ei n’zeri una clathil thunxulthl . Ix ca cexa zixuxe .
Në gjuhën Shqipe të vjetër : Te urat tan na lan rez ula ma varr . Estrat e Lart Urtni Velthines Afuna s’siell , edh ca ru te zan pusn e ti tes . S’te is Etrusc i pa sena , xin naper xir i Velthines s’art . Periast cem ul , mplescun . Zu ci prifti epr tu lartu Eulesin , birin thirr e thirr scun cetu , plac – filic . Larthali , diali Afunes , digxion thenie fialas . Xie m’pus e Velthinas . Xin ta cap , e mu ni cret , ama su . Naper stancie , zathi i folsti Velthina . Xutet naper pamie , ama su . A ca na ni ! Clith Afuna . Velthinan e mler zinia . Ende ma mer levizien . Velthina zi , s’atxer e tes . E ca trupi Velthinas ! Tha urata , e lutet ne Rasne . Ce i tes , s’te is Xiu Rasnes , spellt ata scun ; Afuna mrena xin . Naper cat levizie – xare , aty se Velthinan si atxera . Zu ci prifti i pa yjt ne rrefime spelle . Spela thir , rene thir . Est aty Velthina , aty lun , e tu ru ne scu ne Zoti . Zu ci prifti : A thu mi cus Afunas , pa t’na qe Velthina ? Afuna e niu edhe n’zeri nia clithm , cxe digxion . I cat cena nzixun .
Në Shqipen e sotme : Të urtët tanë , na lanë dritë poshtë në varr . Eshtrat e lart të Urtit Velthina , Afuna ç’sjell , dhe ka ruajtur të zënë guvën , e rri tashmë . Si të is Etrusk i pa qenë , hyn nëpër hir të trupit të artë të Velthinës . Përjashta jemi ulur , bashkë . Zuri ky prifti epër të lëvdojë Aulën , birin e zjarrtë të Velthinës . Fjalë pas fjale erdhën këtu , plak e bir . Larthali , djali i Afunës , dëgjon thënie fjalësh . Hije në guvë e Velthinës . Hyn t’a kapë , e mu në kryet , por s’mund . Nëpër shmangie , zëthi i fliste Velthina . Hutet nëpër pamje , por s’mund . A ka ndonji këtu ! – klith Afuna . Velthinën e mbulon terri . Ende ma mer lëvizjen . Velthina zi (terr) , si at’herë e tani . I përket trupit të Velthinës ! –tha urata , e lutet në Rashne . Në çast , si të ish Hyu Rashnesh , te shpella ata shkuan ; Afuna hyn brenda . Nëpër këtë lëvizje – hare , aty sheh Velthinën përsëri . Zuri ky prifti i pa yjet në thënie (rrëfime) shpelle . Shpella thotë (flet) , retë thonë (flasin) . Është aty Velthina ; aty luan , e duke na ruajtur ne , shkon në zoti . Zuri ky prifti: A mi thotë kush Afunës , pa të na qe Velthina ? Afuna e njeh madje në zëri klithmën që dëgjon . Këtë kemi shkruar !
Falënderojmë Parthim Molosin për kontributin e dhënë.
/Xhelil ARIFI/2L ONLINE/
