Reagim i KMDLNj-së:
Për shkak të zhvillimeve globale, pandemisë së shkaktuar nga Covid-19, luftës në Ukrainë dhe pasigurisë politike dhe të sigurisë në disa vende të botës e që kanë shumë ndikim në ekonominë botërore, edhe Kosova po i bartë pasojat e këtyre zhvillimeve duke ndikuar në rënien e cilësisë së jetës për një pjesë të madhe të qytetarëve të saj. Këto zhvillime kanë ndikuar që qeveria e Kosovës, aktualja dhe ajo para kësaj, në vend të projekteve zhvillimore që do të ndihmonin në rritjen e vendeve të reja të punës, thjesht kanë ofruar dhe po ofrojnë programe ekonomike për mbijetesë. Inflacioni i madh, mbi 12% tash, si në heshtje po kalon në stagflacion, çmimet e artikujve elementarë dhe të domosdoshëm për pjesën më të madhe të qytetarëve të Kosovës kanë shënuar rritje edhe mbi 50% është një shpërputhje e madhe midis eksportit dhe importit, nuk ka rritje të pagave (as asaj minimale), për dallim nga vendet e rajonit Kosova nuk e ka rritur fare pensionin përveç se pensionistëve të moshës ua ka shtuar shumën prej 7 eurove ndërsa brenda 24 muajve pensionistët kanë fituar një shtesë prej 200 eurove (2 x 100), të rinjtë në numër të madh po largohen nga Kosova, shëndetësia po mbetet pa mjekë dhe infermierë, po mungon fuqia e pakualifikuar punëtore, për shkak të mungesës së përkrahjes institucionale shumë biznese po falimentojnë ndërsa ata që janë të fuqishëm për shkak të pasigurisë po e bartin kapitalin në vende tjera, nuk ka asnjë garancion për investime të reja dhe shteti nuk garanton fare për mjetet e kursyera në Trust, nuk ka sigurime shëndetësore për qytetarët madje as për kategoritë që janë shtylla të shtetit siç është Policia e Kosovës. Me një fjalë e kemi varfërimin e shpejtuar të pjesës së cenueshme të qytetarëve të Kosovës sikur që janë pensionistët, përfituesit e skemave sociale, kategoritë e dala nga lufta, ish të burgosurit politikë, pensionistët që po iu mohohet, në kundërshtim të plotë me të drejtat e njeriut, statusi i pensionistëve kontributdhënës për faktin se nuk i kanë 15 vjet përvojë pune në kohën e ish-Jugosllavisë dhe Serbisë, kërkesë kjo, sa degraduese, po aq edhe raciste. Të gjitha këto kanë ndikuar që të kemi raste alarmante të dhunës në familje, rritje të shkurorëzimeve, heqje dorë nga shtetësia e Kosovës, rritje të lypësarisë dhe rasteve të grabitjes, rritje të pasigurisë dhe që është edhe brenga më e madhe Kosova po mbetet pa pjesën më vitale të popullit, të rinjve që ndonëse një numër i tyre nuk janë të rrezikuar ekonomikisht, për shkak të mungesës së perspektives po largohen nga Kosova.
Për këtë arsye një grup deputetësh kanë dalë me një nismë që qytetarëve të Kosovës që kanë mjete të kursyera në Trust t’iu lejohet tërheqja deri në 30% të mjeteve të kursyera. Kjo nismë është refuzuar nga pozita aktuale që i ka numrat e mjaftueshëm në Kuvend të mos e votojë këtë propozim që edhe ka ndodhur. Pas një peticioni të nënshkruar nga qytetarët që e mbështesin tërheqjen e mjeteve, kjo nismë është rikthyer përsëri në Kuvendin e Kosovës për votim ndonëse pozita përsëri është deklaruar se do të votojë kundër. Në rrethana normale apo edhe të një krize ekonomike të menaxhueshme dhe të pëprballueshme nga qytetarët, KMDLNj do të ishte kundër tërheqjes së kursimeve nga Trusit sepse në këtë mënyrë po rrezikohet siguria e gjeneratës së tretë, pasi të fitojnë statusin e pensionistit. Në rrethanat aktuale kur të gjithë treguesit ekonomikë dhe zhvillimorë janë kundër grupeve të cenueshme ekonomike dhe kur qeveria aktuale, për shkaqe objektive dhe subjektive nuk po ka mundësi të sigurojë kushte për mbijetesë të këtyre grupeve, tërheqja e kursimeve nga Trusti nuk është vullnet i qytetarëve por një veprim i imponuar për shkak të situatës së rënduar ekonomike, për të siguruar një mbijetesë për një kohë të caktuar me shpresë se do të kenë mundësi më të mira në të ardhmen. Qytetarët e kanë të qartë se mjetet e kursyera në Trust janë prej dy burimeve apo se kanë dy pronarë; 50 % të kursimeve janë kontribut i punëdhënësit (shtetit apo biznesit privat kurse 50 % janë kontribut i të punësuarve që nënkupoton se ata janë pronarë të këtij 50 % dhe se mund, si pronë e patjetërsueshme, të disponojnë si të duan dhe kur të duan me ato mjete). Nëse shteti është pronar i 50 % të kursimeve e është, atëherë kjo i jep të drejtë shtetit që për këto mjete të vendosë vet, edhe kur do t’i jap, edhe sa do t’i jap ose edhe nuk i jep fare. Në anën tjetër askush përveç atij që i ka kursyer 50 % e që është i punësuari, nuk ka të drejt t’ia mohojë mënyrën e shfrytëzimit të këtyre mjeteve dhe se çdo veprim tjetër është në kundërshtim me të drejtat e njeriut aq më parë që shteti fare nuk garanton për sigurinë e mjeteve të kursyera për individë që kanë kontribuar. Nëse humbin mjetet e kursimeve, qytetari mbetet i pakompensuar nga shteti prandaj kjo është edhe arsye shtesë që qytetari mund dhe duhet të ketë të drejtën, si pronar i këtyre mjeteve, të bëjë ç’të dojë me këto mjete.
Sot, mjetet e Trustit barten nëpër tregjet botërore ku pësojnë shumë humbje, kreditohen bankat e ndryshme të shteteve tjera me një kamatë simbolike (të papërfillshme) ndërsa qytetarët e Kosovës, të mbështetur për muri shkaku i situatës së rënduar ekonomike detyrohen të marrin kredi deri me 40% kamatë. Sigurisht se ata qytetarë që e kanë gjendjen e mirë ekonomike nuk kanë nevojë të tërheqin këto mjete ndërkaq qytetarët në vështirësi të madhe ekonomike e kanë të domosdoshme t’i tërheqin këto mjete për nevoja elementare, për nevoja shëndetësore dhe për t’i mbajtur fëmijët e tyre të papunë. Paratë e Trustit për grupet e cenueshme, në rrethanat aktuale nuk janë para për jetë por janë para për të siguruar një vdekje në kushte të dinjitetit minimal.
Deputetët e Kuvendit të Kosovës janë anëtarë të partive të caktuara por me të dhënë betimin si deputetë marrin dhe kanë përgjegjësi për të gjithë qytetarët e Kosovës pavarësisht përkatësive politike, nacionale, moshore, fetare, gjinore, statusit në shoqëri etj. prandaj, në përputhje me këtë edhe duhet të votojnë, në dhe për interes të qytetarit e jo të partisë!
Para se të votojnë deputetët e Kuvendit të Kosovës për tërheqje të mjeteve të kursyera në Trust, KMDLNj –ë ua përkujton tre nene të Deklaratës Universale për të Drejtat e Njeriut të Kombeve të Bashkuar që në mënyrë të drejtpërdrejtë ndikojnë në cilësinë e jetës, si e drejtë elementare e njeriut:
Neni 22:
Si anëtar i shoqërisë, gjithkush ka të drejtën e sigurimit shoqëror dhe realizimit të të drejtave ekonomike, sociale, kulturore të domosdoshme për dinjitetin e vet dhe për zhvillimin e lirë të personalitetit me ndihmën e shtetit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar dhe në përputhje me organizimin dhe mundësinë e çdo shteti.
Neni 23:
Paragrafi 3: Gjithkush që punon ka të drejtën për një shpërblim të drejtë dhe të favorshëm, në mënyrë që t’i sigurojë atij dhe familjes së tij një jetë që i përgjigjet dinjitetit njerëzor dhe, në qoftë se do të jetë e nevojshme ky shpërblim të plotësohet edhe me mjete të tjera të sigurimit shoqëror dhe,
Neni 25:
Paragrafi 1: Gjithkush ka të drejtë për një nivel jetese të mjaftueshëm, i cili t’i përgjigjet shëndetit dhe jetës së përshtatshme si atij personalisht, ashtu edhe të familjes së tij duke përfshirë ushqimin, veshmbathjen, banesën, kujdesin shëndetësor dhe shërbimet e nevojshme sociale si dhe të drejtën për të qenë i siguruar në rast sëmundjeje, papunësie, vejanie, pleqërie dhe rasteve të tjera të humbjeve të mjeteve për jetesë për shkak të rrethanave të pavarura nga vullneti i tij.
Deputetë të nderuar, para se të votoni, lexojini me kujdes këto tre nene të Deklaratës Universale për të Drejtat e Njeriut të Kombeve të Bashkuara. A jeni për mbrojtjen, respektimin dhe përparimin e të drejtave të njeriut apo kundër tyre?!
Burimi: Epoka e re
