Poezia që fitoi Çmimin e parë në konkursin letrar “Flaka e Janarit” 2016
Ragip SYLAJ
RRENA MË E BUKUR…
Urtësia s’është gjë tjetër veç një shkencë për fatin.
D. DIDRO
Engjëlli im Mbrojtës
Thuama rrenën më të bukur në botë
Të mos më vrasë e vërteta
E vërteta që s’na bën të lirë
Për shembull:
Nuk do të druajmë kurrë
Nga ekstremizmi ynë as i atyre
Se do të ushqehemi vetëm me ushqime bio
Kurrë nuk do të vdesim nga kanceri
Engjëlli im
Më premto se kafshët s’do t’na tmerrojnë tërbueshëm
Tregomë si papritmas ngjallen të vdekurit e mirë
Dhe si të pavdekshmit do të bëhen udhërrëfyes të amshimit
Më rrej se s’do të ketë më shkelës as hajna shpirtrash
Se të ndershmit s’do të frikësohen
Prej mashtrimit as prej mallkimit
Se s’do të ketë libra sa do të ketë lexues
As virtyte – sa do t’i lakmojnë njerëzit
Më rrej se s’do të ketë më shitblerje të dashurisë
Se liria s’do të tutet prej nesh
E as na prej saj
Se ëndrrat parajsore do t’i shohim zgjuar
Si shtëpinë e re
Me themele në ëndërr
Me kulm n’ardhmëri
Më rrej, Engjëlli im
Se mrekullie rrethuar jam
Veçse unë s’kam sy për të parë
Shifra: “Ëndrra ‘16”
Tregimi që fitoi Çmimin e parë në konkursin letrar “Flaka e Janarit” 2016
Odise PLAKU
LETËR NGA LARG
Djersët i lëpinin çdo pjesë të trupit. Binin dhe nuk dinin të ndalnin. Në kutinë e tij postare kishte gjetur një zarf me një emër që kishte kohë që e priste ta takonte. U trondit. Të ishte e vërtetë? I dukej krejt e pabesueshme. Nuk ishte e mundur që ai njeri t’i dërgonte letër. E hapi gjithë ankth dhe frikë. Pasi e lexoi, çdo gjë filloi t’i sillej rrotull. Librat e renditur në raftin e bibliotekës i ngatërroheshin me njëri-tjetrin dhe i bëhej sikur do t’i binin përsipër e do t’i zinin frymën. E mori sërish zarfin në dorë. Nisi ta tundte në ajër përpara fytyrës si për të bërë pak fresk. Shamia e dorës i ishte bërë qull, po ende vazhdonte të fshinte fytyrën me të, pastaj qafën dhe kokën nga pas. E flaku tej zarfin, që ngeci në krahët e kolltukut, dhe me një nerv që i shkallmonte ballin i foli sikur të ishte njeri prej mishi e gjaku:
– Gënjeshtër! Gënjeshtër! Asgjë më shumë nuk je! Pse duhet të besoj që kjo është letra jote?! U kujtove tani pas kaq vjetësh për mua?! Më shkruan se më ke vëlla të vogël. Vëlla kishe babain tim, jo mua. Nëse e doje dhe e konsideroje vërtet vëlla, pse u zhduke kaq vjet me radhë, atëherë? Pse ke heshtur dhe ke tronditur gjithë këta njerëz me zhdukjen tënde pa nam e nishan?!
Ishte një zarf mjaft interesant në dukje, me një letër që atij i kujtonte erën e dheut të lagësht, sikur e kishte prodhuar nëntoka. Erë kalbësirë, më mirë. Në anën e djathtë të zarfit, poshtë disa pullave me portretin e mbretëreshës së Anglisë, Elisabetës, me shkrim dore ishte shkruar adresa e tij. Kontrolloi me shpejtësi nëpër rafte. Nga një dosje nxori një tjetër letër të shkruar me shkrim dore. Ishte i njëjti shkrim. Të njëjtat germa të rregullta. “Mançester City”, – lexoi emrin e vendit nga i ishte postuar ajo letër.
– Jo, po do kesh parë edhe ndonjë ndeshje futbolli! – ironizoi. – Gënjeshtër! Gënjeshtër! Asgjë më shumë nuk je! Nuk mund të më vënë në lojë e të tallen me mua duke më dërguar këto letra! E kush? Ti më shkruake letër!
Fliste me zë të lartë, a thua se personin e kishte përballë.
Vetëtimthi i shkoi në mendje se ndoshta dikush, ndonjë i krisur, kërkonte ta vinte në lojë. Shumë veta e dinin që ai emër ishte i shenjtë për të. Befas e kapi një e qeshur e papërmbajtshme. Qeshte me zë të lartë, sa edhe sendet përreth sikur kërcitën. Qeshje e tillë nuk ishte dëgjuar prej vitesh në atë shtëpi. Nëse do ta shikonte njeri, sigurisht që do ta merrte për të luajtur.
Ajo ishte letra e dytë që i kishte ardhur nga një tjetër adresë, veçse me pak fjalë: “Jam mirë. Prit lajme nga unë.” Kaq, asgjë më shumë.
Filloi të kërkonte për zarfin e parë. Aq shumë letra dhe libra kishte në atë dhomë, sa ishte e vështirë të gjeje njërën apo tjetrën fletë pa u sikletosur pak. Më në fund e gjeti. Ishte një tjetër adresë: Zagreb, Kroaci. Ishte vendi ku ai kishte kryer universitetin. Atje kishte nisur udhën për t’u bërë pedagog universiteti, një shkencëtar i nivelit të lartë.
– Po pse nuk ma dërgove nga vendlindja jote, nga Krusha e Madhe? – iu drejtua zarfit, sikur të kishte përpara letërdërguesin. – Mbase ta kanë ndaluar edhe vendlindjen tënde.
Mbante dy zarfet në dorë dhe lexonte herë njërin e herë tjetrin: Zagreb, Mançester. Njëri larg tjetrit. Datat shumë të afërta. Dhjetë ditë larg njëra-tjetrës.
E torturonte mendimi pse kishte zgjedhur atë për t’i dërguar këto letra. Asnjëherë nuk e kishte takuar. Veç të atin e tij. Atë e kishte pasur shok, mik, vëlla. Prej miqësisë së tyre babai i kishte shtënë në gjak dashurinë për librin. Dhe ai që sot i dërgonte këto letra, i donte shumë librat. Ia kishte treguar vetë i ati se edhe pas hekurave të burgut miku i tij i kishte lënë porosi së motrës t’ia ruante librat.
Aq shumë ishte lodhur atë ditë, sa i dhembte gjithë trupi, ndaj u ul në kolltuk dhe fiku dritën e dhomës. Mbase errësira do ta qetësonte pak. Mbylli sytë, por më kot. Fytyra e tij i vërtitej në mendje si në një ekran televizori. Zilja e telefonit e çoi me vërtik më këmbë. Kishte kohë që binte një zile, por askush nuk fliste. Përsëri në të njëjtën orë.
E mori receptorin në dorë me frikë, si të ishte çelësi që do të shpërthente bombën atomike. E vuri pranë veshit. Askush nuk foli.
– Alo! Mund të flisni ju lutem, mos më lodhni. Ju po talleni!
E uli receptorin dhe në ekranin e aparatit mbeti përsëri numri i telefonuesit. Shtypi butonin e përsëritjes së thirrjes. Këtë herë iu përgjigj sekretaria telefonike, që e ftoi të linte mesazhin për personin që i kishte telefonuar në këtë numër. Në kulmin e nervave e la mesazhin.
– Mos u tall me mua! As me të tjerët! Nëse je burrë, siç thonë për ty, eja, se të presin.
E përplasi receptorin mbi aparat. Nuk u qetësua. E kapi aparatin dhe e shkapeti në tokë. “O Zot! – pëshpëriti. – Ky njeri që po më bën këtë lojë, do të më çmend!”
Befas zilja ra përsëri. E mori aparatin pranë vetes. Nga ana tjetër dikush i foli.
– Alo! Po, unë jam. Të qëndroj në linjë? Sigurisht që kam kohë dhe mund të qëndroj në linjë. Me Ukshin Hotin? Patjetër, ju lutem e mirëpres. Alo!
Befas linja u ndërpre dhe “pip-pipi” ia çau daullen e veshit.
– Alo! Pse ikët? Pse u tallët? Ishe ti? Ukshin, ishe ti apo përsëri një tallje si letra?
Kraharori filloi t’i çahej nga ankthi. Nuk e lëshonte receptorin nga dora. Ia kishte ngulur sytë sikur donte ta hante atë mjet plastik.
– Pse nuk më fole? Nëse doje të më flisje, pse ngurron? Mos u tall me mua, Ukshin Hoti! Mos luaj me shpirtin tim! Më merr përsëri, po të pres. Bjeri ziles. Më dëgjon? Po të pres siç të kam pritur kaq vjet me radhë.
Djersët filluan ta pushtonin përsëri nga maja e kokës deri poshtë në shputat e këmbëve. Vinte vërdallë nëpër dhomë dhe një Zot mund ta kuptonte shpirtin e atij njeriu në ato çaste. Veç pëshpëriste: “Ku je, Ukshin? Ku je? A je gjallë? A je mirë? Pse ngurron të flasësh? Ngurron se njerëzit do të qortojnë pse ke heshtur gjatë gjithë këtyre viteve? Do të të akuzojnë se ke parë rehatinë tënde dhe as që ke dashur t’ia dish për të afërmit, miqtë, shokët e tu, që presin me padurim ditën e madhe të takimit me ty? Çfarë kërkove? Vetëm pavarësinë? Nuk besoj se e ke harruar. Eja dhe bëje realitet ëndrrën tënde për bashkimin e kombit shqiptar.”
Befas lotët i rrodhën çurg nëpër faqe. Nuk ishte më ai. Kishte humbur çdo gjë të tijën. Kishte mbaruar.
– Unë do të çmendem! Do të çmendem sot! O Zot, më ndihmo!
Ia futi me shkelm karriges që kishte përballë.
– Kush je ti që guxon të tallesh me emrin e tij?! Çfarë misioni i keni vënë vetes?
Ca me letra, ca me telefonata! Do t’ju dërrmoj të gjithëve ju që guxoni të talleni me të! Atë nuk e vuri poshtë as tortura, as persekutimi, as burgu, as lodhja dhe sfilitja. Jo, udbashët nuk e mundëm dot Ukshin Hotin, dhe s’kanë për ta mundur! Kurrë!
Ashtu i ulur në kolltukun e tij shtrëngonte gjunjët me duar. Përpiqej të shpinte duart. Lëvizte kokën majtas e djathtas. Befas nga kompjuteri sinjali e lajmëroi për mbërritjen e një imeili të ri. Përtoi të ngrihej, megjithatë u ngrit. Filloi të lexonte emrat e imeileve që i kishin mbërritur deri në atë kohë.
– Danja? Jo. Asdreni? Jo. Këto të tjerat? Uu, ja, Ukshin Hoti! Më paska shkruar edhe këtu. E tmerrshme! Ky është sulm nën emrin e Ukshin Hotit. Tamam si operacion i koduar:
From: Ukshin Hoti
Subject: Bashkimi Kombëtar
Miku im, shpresoj që të gjitha materialet të jenë të ruajtura. Këtë material përcillua sa më shumë miqve e shokëve tanë. E kupton vetë rëndësinë e këtij materiali. Lexoje me kujdes mesazhin. Unë ende dhe sot i mbetem idesë së bashkimit të kombit shqiptar.
Juaji me dashuri dhe mall Ukshin Hoti
Një vrundull gjaku i pushtoi fytyrën. Ta besonte si të vërtetë imeilin? Ishte në dilemën më të madhe të jetës së tij. Ishte rritur me emrin e atij njeriu, ndaj nuk mund të mos i kthente një përgjigje. Po, po, këtë herë do t’i shkruante. Kishte një adresë. Nëse nuk kishte arritur t’i dëgjonte zërin, të paktën fjalët ai do t’i lexonte. Befas një tjetër imeil i mbërriti nga e njëjta adresë. “Amanet dëshmorët”, – lexoi. Ishte një porosi, një amanet. Dhe amanetin nuk e tret as dheu.
Ia kishte ngulur sytë ekranit dhe po mendohej. Emocionet sa vinin e shtoheshin dhe goditnin fort e më fort, si dallgët kur përplasen në breg. “Ukshin, o miku im, trupi yt u shndërrua në zambakun e kuq të lirisë të kësaj toke”, – tha me vete.
Çeli një faqe të re të imeilit dhe vendosi gishtat në tastierë. U mat të shkruante, por në çast u bllokua. Nuk kishte asnjë mendim. Asnjë fjalë nuk dinte ç’të shkruante. Çfarë t’i shkruante? Se të gjithë e kërkonin? Se të gjithë e prisnin, të gjithë ishin në ankth për jetën e tij? Ti shkruante se edhe fëmijët në bark të nënës ia mësonin emrin ende pa ardhur në jetë?
Vendosi. Mori frymë dhe pëshpëriti. “Do të shkruaj, miku im, – foli me vete. – Do të përgjigjem në çdo adresë që më ke shkruar. Po, po! Të gjithë e dimë që Ukshin Hoti është i gjallë.”
